Motor - De koppen

De cilinders uit het vorige bericht zijn los over de zuigers geschoven. Ze worden op hun plaats gehouden door ze in te klemmen tussen kop en carter. De pasvlakken moeten hiervoor goed sluiten op de cilinders zodat de olie (aan de carterkant) en de gassen (aan de kopkant) niet kunnen ontsnappen. Een beetje olielekkage is vervelend, maar ontsnappende uitlaatgassen is echt geen goed idee... Die pasvlakken zijn in een eerdere fase onderhanden genomen. Daarbij viel een beschadiging aan de carterkant op:

Een "knip" in de rand van het karter.

Een olielekkage ligt op de loer. Op het werk heeft een collega hier wat materiaal "bij gelast". Met een dremel is het randje netjes gemaakt en vervolgens met een 'oude' cilinder is de rand vlak geslepen.

Beschadiging dicht gelast...

...en geslepen.

Nu heb ik er weer vertrouwen in dat de passing lekvrij zal zijn. De tijd zal het leren. Inmiddels zijn de zuigers en cilinders gemonteerd, dus het is tijd voor de cilinderkoppen. Die worden met drie tapeinden aan het blok bevestigd. De tapeinden worden met een klodder copaslip handvast in het blok gedraaid. De draadeinden met de grootste maten moeten in het blok. Aan de ander kant komt straks een dopmoer. De lengtes zijn verschillend.

Handvast aandraaien.

Drie tapeinden voor één cilinderkop.

De cilinder kan nu nog een beetje gedraaid worden zodat deze netjes in lijn zit met de draadeinden. Voordat de kop geplaatst wordt moeten de nokvolgers nog op hun plek. De nokvolgers volgen - zoals de naam al doet vermoeden - de nokken op de nokkenas. De stoterstangen steken met een bolkopje in de holle kant van de nokvolgers. De nokvolgers zijn bij de demontage gemarkeerd zodat ze nu weer op de 'oude' plek terug komen. Ook hier weer voldoende verse olie gebruiken.

Nokvolger met geharde bovenkant.

De nokvolger in het juiste gat.

Ze zitten best diep.

Nu de nokvolgers in het blok zitten kunnen de cilinderkoppen voorbereid worden voor montage. De stoterstangen zitten in stoterstangbuisjes. Deze aluminium buisjes zijn zeer fragiel en zitten in de kop gefixeerd. Aan de kant van het blok moeten ze nog een klein stukje in het gat op de foto hierboven steken. En daar gaat het bij de montage nog wel eens mis. De buisjes worden dan niet goed ín het gat, maar tegen de rand geplaatst. Als dan de kop aangedraaid wordt beschadigen de uiteinden van de buisjes. Een kleine beschadiging is nog geen ramp, maar teveel beschadiging betekent onherroepelijk olielekkage. In het ergste geval is de rand van het buisje naar binnen gebogen en raakt deze de stoterstang. Doemscenario's. Gewoon met gevoel monteren dus...

Maar eerst nog wat onderdelen op de stoterstangbuisjes steken. Ze sluiten namelijk niet zomaar af op het blok. Hiervoor moeten de befaamde brilrubbers op hun plek komen. De oude brilrubbers waren in de loop der jaren helemaal hard geworden. De nieuwe zijn nog lekker soepel en van een betere rubbersoort.

De onderdelen voor de montage van de cilinderkoppen.

De foto hierboven is een beetje verwarrend. De veren, cups en ringetjes (rechts op de foto) zijn voor twee koppen, de brilrubber en de dopmoeren met sluitringen (links op de foto) zijn voor één kop.

Even kijken wat de volgorde is.

De uiteinden van de stoterstangbuisjes zijn lekker glimmend gepolijst, zodat de brilrubbers goed passend af kunnen sluiten. Eerst worden de ringen op de uiteinden geschoven. Ze liggen tegen de verdikking van de buisjes aan.

Eerst de ringetjes.

Dan komen de veren, de metalen cups en de brilrubbers. De oriëntatie van de brilrubbers is belangrijk.

De veren.

De cups en de brilrubbers.

Het geheel in detail.

En dan nu het belangrijkste moment: het plaatsen van de kop met alles wat er op en aan zit. Als tuimelaars al of nog gemonteerd zitten in de kop, dan moeten nu de stoterstangen in de juiste buisjes gestoken worden. Ik heb de tuimelaars extra nog niet gemonteerd zodat ik de stoterstangen er later van boven af in kan steken als de kop al gemonteerd zit. Da's nu gemakkelijker, want je moet bij het monteren van de kop al zoveel dingen in de gaten houden...

De kop richting het blok manoeuvreren.

De stoterstangbuisjes goed in de gaten houdend, wordt de kop op de tapeinden geschoven. De buisjes moeten richting de twee gaten gaan terwijl de kop verder op de tapeinden geraakt. Als de draadeinden zichtbaar worden door de gaten in de kop, kunnen er al "tijdelijk" moeren op. De ringetjes komen later wel als de kop netjes - met de stoterstangbuisjes onbeschadigd in de gaten in het blok - op zijn plek zit. Door de moeren aan te draaien schuiven de buisjes verder het gat in en zetten de twee veren druk op de cups en dus de brilrubbers. Deze gaan hierdoor afsluiten.

Mooi zicht op de stoterstangbuisjes en brilrubbers.

Nu de kop vast zit kunnen de stoterstangen vanuit de kop in de buisjes geschoven worden. Natuurlijk de juiste stang in het juiste buisje en dus tegen de bijbehorende nokvolger.

Bolle en 'platte' kant.

Het relatief platte uiteinde gaat richting de nokvolger. Het bolle uiteinde zit aan de kant van de tuimelaar.

Nu kunnen eindelijk de tuimelaars gemonteerd worden. De klepspeling mag nu nog best vrij groot zijn, die wordt later afgesteld.

Eén tuimelaar met alle onderdelen op volgorde.

Tuimelaar, samengesteld op zijn plek.

Hier hoort een koperen ringetje onder.

De kop, nu helemaal gemonteerd.

De motor is alweer een heel stuk verder klaar. In een volgend bericht wordt het vliegwiel, de oliekoeler, de oliedrukschakelaar en de koeltunnel geplaatst.